Thuyền/Bè cứu sinh là gì? Quy định và yêu cầu đối với bè cứu sinh

Phao hay bè cứu sinh là thiết bị quan trọng được sử dụng trong các trường hợp khẩn cấp trên biển, sông, vùng xảy ra ngập lụt… Đây là thiết bị bắt buộc phải trang bị trên các tàu thuyền lớn trên biển. Cùng chúng tôi tìm hiểu tổng quan về thiết bị cứu sinh này là gì và các quy định cũng như yêu cầu đối với việc trang bị bè cứu sinh này trên các phương tiện lưu thông đường thủy trong bài viết sau đây nhé.

Tổng quan bè cứu sinh là gì?

Công ước SOLAS và SOLAS74 là gì

Công ước SOLAS (tiếng Anh: The International Convention for the Safety of Life at Sea) có tên đầy đủ là Công ước về an toàn sinh mạng con người trên biển.

Công ước SOLAS được xem là một trong những hiệp định quốc tế quan trọng nhất liên quan đến tàu buôn. Công ước đầu tiên về lĩnh vực này được thông qua năm 1914. Ngày 01/11/1974 một Công ước hoàn toàn mới đã được thông qua – Công ước quốc tế về an toàn sinh mạng con người trên biển 1974 (SOLAS74). Công ước SOLAS 74 có hiệu lực vào ngày 25/05/1980.

Mục đích của Công ước SOLAS

Mục đích chủ yếu của Công ước SOLAS là nhằm đưa ra các tiêu chuẩn tối thiểu về kết cấu, trang bị và khai thác tàu để bảo vệ an toàn sinh mạng cho tất cả mọi người trên tàu biển, bao gồm cả hành khách. Theo sự phát triển không ngừng của khoa học – công nghệ, cũng như các vấn đề phát sinh trong thực tiễn hoạt động của ngành hàng hải, các yêu cầu kĩ thuật của Công ước đã được bổ sung và sửa đổi liên tục.

Phạm vi áp dụng

Công ước SOLAS 74 chủ yếu áp dụng cho các tàu buôn (tàu hàng) và tàu chở khách nên nó không áp dụng cho các tàu sau:

• Tàu chiến và tàu quân sự khác;
• Tàu hàng có tổng dung tích GT<500;
• Tàu có thiết bị đẩy không phải là cơ giới;
• Tàu gỗ có kết cấu thô sơ;
• Tàu du lịch không tham gia vào hoạt động thương mại;
• Tàu cá.

Ý nghĩa của Công ước SOLAS

Với tư cách là một thành viên, Việt Nam đã triển khai xây dựng và nâng cấp Hệ thống Đài thông tin duyên hải từ năm 1998 để cung cấp các dịch vụ thông tin đáp ứng theo Công ước này. Ngay từ những ngày đầu đưa vào khai thác sử dụng, Hệ thống đã phát huy rõ nét hiệu quả kinh tế – xã hội và là cơ sở hạ tầng thông tin cho các hoạt động kinh tế biển, đảm bảo an toàn cho các tàu thuyền và phương tiện hoạt động trên các vùng biển Việt Nam và quốc tế.

Với một ý nghĩa và vai trò hết sức to lớn của công ước quốc tế về an toàn sinh mạng trên biển, các quốc gia, các chủ tàu cũng như người đi biển đã, đang và sẽ cùng nhau hành động để phòng ngừa, giảm thiếu rủi ro cho các hoạt động trên biển. Do đó, đã góp phần to lớn trong việc hạn chế bớt những thiệt hại về người và của, góp phần bảo vệ môi trường biển.

Quy định về thuyền/bè cứu sinh: 

Theo Công ước SOLAS 74 chương III có quy định về phương tiện cứu sinh và bố trí cứu sinh bao gồm chi tiết về chủng loại, số lượng bè cứu sinh phải trang bị cho tàu biển dựa trên kích cỡ và loại tàu. Cụ thể:

Yêu cầu của SOLAS74 đối với bè cứu sinh:

• Mọi tàu hàng, hàng năm phải bảo dưỡng bè cứu sinh bởi người có chuyên môn trên bờ, thuyền bộ không được tự ý mở trên tàu.
• Bè cứu sinh phải chịu được >30 ngày trôi dạt trên biển.
• Bộ nhả thủy tĩnh phải được lắp đặt để tự động thổi bè khi tàu chìm.
• Hộp chứa bè phải tự nổi được.
• Bè phải chịu được cú nhảy của thuyền viên ở độ cao 15 feet (khoảng 4.5 m).
• Bè phải được trang bị dây néo/dây thừng dài trên 50 feet (~15.2 m).
• Mái che phải có chỗ thò đầu quan sát và hệ thống hứng nước mưa.
• Lối vào bè phải là loại đóng/mở dễ dàng, nhanh chóng.
• Tối thiểu hai khoang riêng biệt có thể nổi, mỗi khoang có thể chứa ít nhất 220 lít nước ballast.
• Sàn bè là loại chống nước và có tối thiểu một thang lên bè.
• Bộ dụng cụ sinh tồn và đèn phải có trên bè.
• Bè phải dễ dàng lật lại khi bị úp và phải có các dây cứu sinh trong và ngoài bè.

Một số thông số về bè cứu sinh:

 – Sức chứa: Phao bè cứu sinh có đa dạng sức chứa từ 4, 6, 8, 10, 12, 15, 20, 25, 30…150 người.

– Các hãng sản xuất: Yuolong, Haining, Viking, Ningbo, Lalizas…

– Xuất xứ: Hiện nay trên thế giới có một số nước chuyên về sản xuất phao bè tự thổi như: Mỹ, Đức, Đan Mạch, Thái Lan, Trung Quốc…

– Các tiêu chuẩn, chứng chỉ: Đăng kiểm CCS, tiêu chuẩn SOLAS A, SOLAS B, CO, CQ,…

– Ký hiệu: KHA, KHK, KHY, KHD, KHZ,KHR,…

Đặc điểm của bè cứu sinh

– Một số đặc điểm cơ bản của bè cứu sinh:

• Loại bè phổ biến là loại đóng từng phần hoặc đóng toàn toàn bằng một mái che để bảo vệ thuyền viên khỏi thời tiết xấu và ánh nắng trực tiếp.
• Mái che có màu cam để dễ quan sát, trên mái che có may các sọc phản quang.
• Ống cao su của bè có hai lớp chắc chắn, phòng khi một lớp thủng thì vẫn còn lớp kia giúp bè nổi.
• Sàn bè làm bằng vật liệu chống nước, phòng trường hợp nước tràn vào thì có thể dễ dàng cho ra ngoài.
• Bè có các túi chứa nước ballast để ổn định tàu trong thời tiết xấu.
• Neo cũng là một dụng cụ cần thiết giúp ổn định bè.
• Bè có bố trí ghềnh dốc hoặc thang giúp để thuyền viên dễ dàng vào bè.
• Đèn chiếu sáng thường được lắp trên nóc mái che để dễ dàng định vị bè.
• Các dây bên trong và bên ngoài dùng để giữ bè.
• Bè còn có chỗ thông gió, chỗ quan sát bên ngoài và hệ thống hứng nước từ bên ngoài rơi vào.

– Bên trong phao bè chứa neo nổi, dây giữ bè, lương khô cứu sinh, nước uống cứu sinh, đèn pin, pháo hiệu, pháo khói, pháo dù, tín hiệu đuốc cứu sinh, kính phản chiếu, pano màu, dao nổi, bơi chèo, thuốc cấp cứu, thuốc chống cá mập, bơm chân và dụng cụ sửa chữa phao, dụng cụ câu cá, dụng cụ hứng nước mưa và sương, gầu tát nước, quần áo chống mất nhiệt, tín hiệu cấp cứu…
– Bên ngoài phao bè bao gồm: Mui bè, ống hơi, buồng hơi, chai hơi, dây bám, thang dây, băng phản quang, máng hứng nước mưa, túi ổn định và dây buộc.

– Vị trí lắp đặt: Tùy vào kích cỡ của tàu, bè cứu sinh thường được lắp gần khu vực tập trung (muster station), về mạn trái và mạn phải gần xuồng cứu sinh, và về phía mũi và lái của tàu.

– Bảo quản: Bè cứu sinh thường được chứa trong hộp làm bằng sợi thủy tinh, kết hợp với khí nén áp suất cao để thổi phồng bè. Một bộ nhả thủy tĩnh (Hydrostatic Release Unit) nối hộp chứa bè với tàu, có tác dụng giải phóng bè khi tàu chìm vào nước. Đối với phao bè tự thổi thì được xếp trong vỏ áo phao cứng. Khi hạ phao, nhân viên cứu hộ chỉ cần buộc đầu dây khởi động phao vào điểm cố định trên boong tàu rồi lăn phao xuống nước. Kéo dây khởi động phao bè về tàu và giật mạnh, chai gió trong phao sẽ thổi căng phao. Khi phao được thổi căng, vỏ phao sẽ mở ra một phao bè cứu sinh trên biển.

– Thông tin bên ngoài hộp chứa thể hiện: Sức chứa, ngày sản xuất, ngày bảo dưỡng, tên công ty… cùng với quy trình thả bè được minh họa bằng hình ảnh trực quan, dễ hiểu. Dụng cụ sinh tồn cơ bản có trong bè gồm lương thực, pháo hiệu, áo phao…

– Một vài tàu thì trang bị một hệ thống thả bằng cẩu davit cho phép thuyền bộ thổi phồng và vào bè ngay trên boong, nhằm hạn chế các rủi ro khi thuyền bộ tiếp xúc với nước biển.

Các phụ kiện đi kèm bè cứu sinh