Những động vật ăn tạp lớn thường nhút nhát, nhưng gấu thì có chút phức tạp. Nó có thể rất hiền lành và không quan tâm bạn, nhưng cũng có thể trở lên hung hãn tấn công con người, đặc biệt khi đang bị thương hoặc bị đe dọa.
Nếu bạn bị lạc và cần các kỹ năng sinh tồn nơi hoang dã. Hoặc bạn đang ttrong một chuyến đi bộ đường dài (trekking) hoặc cắm trại (camping) trong một khu vực nơi sinh sống của gấu, dưới đây là một số lời khuyên và cách ứng phó khi gặp gấu tấn công để giúp bạn trở về nhà an toàn.
Biện pháp ứng phó tốt nhất khi gặp gấu
Xác định nhanh loại gấu nguy hiểm hay không
Gấu đen (black bear): Khi gặp gấu đen, bạn nên thận trọng bước lùi về phía sau, đừng kích động bỏ chạy. Bởi vì trong hầu hết trường hợp, gấu đen có kích thước tương đối nhỏ và chúng sợ con người còn hơn. Nếu con gấu đến gần, hãy gây tiếng ồn lớn thập chí đập vào mũi và mặt bằng nắm tay, gậy, đá, hoặc bất cứ thứ gì khác bạn có thể nắm tay. Gấu đen không có xu hướng hung hãn, vì vậy khi bạn chống lại nó có khả năng làm nó hoảng sợ và rút lui.
Gấu xám hay gấu nâu (Grizzly bear): Nếu kém may mắn hơn nữa mà đụng độ gấu xám Bắc Mỹ, với kích thước đồ sộ và mạnh mẽ hơn gấu đen nhiều. Lúc này khiêu khích hay chiến đấu chống lại nó là sự dại dột, cách để chúng ta tăng cơ hội sống sót chỉ có thể là giả chết mà thôi. Đặt tay lên đầu và nằm úp giang tay chân để tránh bị lật. Ba lô trên lưng sẽ giúp bảo vệ cho lưng và vai của bạn, và cố gắng duy trì càng lâu càng tốt. Cuối cùng, con gấu sẽ mất đi sự quan tâm, để lại cho bạn một mình, và đi lang thang.
Gấu trắng (White bear): Gấu trắng sống ở bắc cực nên rất ít có khả năng bắt gặp. Gấu Bắc cực là động vật săn mồi ăn thịt với thức ăn chủ yếu là cá, hải cẩu. Chúng có tốc độ khá nhanh và chỉ tấn công khi xem chúng ta là con mồi hoặc bị thu hút bởi thức ăn con người mang theo. Nếu thấy gấu Bắc Cực chú ý đến bạn thì đừng bỏ chạy, hãy đứng thẳng người, nói lớn tiếng, gào thét để khiến chúng phải sợ bạn.
Hãy tránh xa gấu khi còn có thể
Tất nhiên, biện pháp tốt nhất là tránh một cuộc chạm trán với gấu, với một nhóm nhỏ không có vũ khí phù hợp thì chỉ có điên mới chọn cách đối đầu với loại mãnh thú này.
Nếu may mắn bạn có tầm nhìn tốt và phát hiện ra gấu từ xa, hoặc qua những dấu vết còn mới. Hãy đi theo hướng ngược lại để tránh đối đầu.
Trong trường hợp con gấu đã phát hiện ra bạn nhưng khoảng cách xa và vẫn chưa tấn công về phía bạn, hãy kéo dài khoảng cách. Một cách từ tốn và lặng lẽ, bạn đi lùi về hướng ngược lại cho đến khi con gấu hoàn toàn khuất tầm mắt.
Tìm kiếm nơi có khoảng cách an toàn và bình tĩnh để suy nghĩ cách có thể an toàn thoát ra trong trường hợp này.
Không trèo lên cây
Hầu hết các loài gấu đều có khả năng leo trèo tốt hơn chúng ta. Ngoài ra với những con gấu lớn nó có thể dễ dàng xô ngã những cây nhỏ nên việc trèo lên cây là giải pháp khá là dại dột.
Làm cho gấu phân vân
Gấu hoang dã nguy hiểm thường ít gặp con người. Với một sinh vật xa lạ nó cần thời gian để “xác định đối thủ”. Nếu nó đang quan sát tò mò về bạn thì hãy tìm thêm thời gian bằng cách làm cho nó tiếp tục phân vân. Gây tiếng ồn, mắc áp khoác hoặc đội các vật cồng kềnh lên người là những cách hay.
Bạn hãy làm cho mình trông to lớn hơn bằng cách vươn tay lên cao, giơ ba lô hoặc áo khoác trên đầu rồi từ từ lùi dần ra xa. Đến khi khuất khỏi tầm nhìn của con gấu, và bạn có thể bỏ chạy thật nhanh tới nơi an toàn.
Vừa đi vừa tạo tiếng ồn
Nếu con gấu đang quan sát bạn hãy hát, nói to hoặc tạo tiếng ồn một cách tự nhiên nhưng không nên mang tính đe dọa như gầm gừ hoặc ném đá về phía nó.
Sau khi nghỉ ngơi, hãy tiếp tục đi. Nhưng tạo ra nhiều tiếng ồn ào để gấu biết bạn đang ở xung quanh. Sự thật là, lúc này con gấu sẽ chẳng màng đến việc tấn công bạn nữa.
Gấu không thích và thường xa lánh khu vực có tiếng ồn. Bạn có thể lợi dụng điều này bằng cách tạo ra tiếng ồn dọc theo đường mòn. Một số người đi bộ muốn đeo một chiếc chuông trên chiếc túi của họ đang rung động trong khi họ đi bộ, cảnh báo gấu và các loài động vật khác trước sự hiện diện của chúng ta. Những người khác sẽ nói to hoặc thậm chí hát trong khi đi bộ qua khu rừng.
Chú ý: Cách này đôi khi phản tác dụng nếu như một con gấu đang săn mồi và âm thanh của bạn làm con mồi chạy mất, nó có thể xem bạn là đối thủ cạnh tranh với nó.
Tránh ăn uống trong khu vực có gấu
Gấu là loài háu ăn và ăn tạp. Mùi thức ăn của con người rất dễ thu hút gấu đến. Hãy tránh ăn uống và mang theo thức ăn vặt có mùi thu hút như snack trên đường đi khu vực có gấu.
Nếu cắm trại tại khu vực có gấu thì cần treo đồ ăn lên cao cũng như khu cực ăn uống, nấu nướng đặt cách xa lều trại ít nhất 50m.
Nếu gặp gấu, hạy vứt bỏ và rời xa thức ăn của bạn nhường cho nó và nhanh chóng rút ra khu vực an toàn.
Tránh khiêu khích
Ah, uhm. Dù bạn đã cố gắng hết sức, đôi mắt tử thần của con gấu lông lá kia đang dừng lại ở trước bạn, chậm rãi đánh giá con mồi. Trên tất cả, đừng bao giờ nhìn vào mắt gấu. Con gấu sẽ xem đó là sự thách thức trực tiếp đối với “uy quyền” của nó và bạn chắc chắn sẽ gặp nguy hiểm.
Gấu là một loại động vật hung mãnh và đầy quyền uy trong lãnh địa của nó. Nó sẵn sàng quyết đấu với bất kỳ sự thách thức nào kể cả từ các loại động vật săn mồi khác như hổ, sư tử hay chó sói. Khi bị thương nó càng hung dữ và quyết tâm đánh bại đối thủ.
Do vậy tuyệt đối không được khiêu khí nó như ném đá hay thậm chí dùng súng bắn về nó. Tương tư như trên, nhìn thẳng váo mắt nó hay quơ gậy về phía nó cũng là một hành vi khiêu khích nguy hiểm.
Đừng bỏ chạy
Đừng dại “đo tốc độ” với các loài mãnh thú như gấu. Bạn sẽ rất nhanh sẽ bị bắt kịp và bị tấn công. Trừ khi bạn đang ở gần điểm an toàn như một chiếc xe hoặc cây lớn có thể leo lên còn lại hãy phản ứng thật thận trọng.
Con gấu đang “để mắt” đến bạn ở khoảng cách gần? Tuyệt đối không được bỏ chạy, nó chắc chắn sẽ đuổi theo và tấn công bạn vì chỉ có con mồi mới bỏ chạy. Hãy đứng yên, và quan sát con gấu nhưng đừng nhìn thẳng váo nó. Nếu con gấu thôi không nhìn nữa, từ từ lùi lại và thì thầm với giọng êm ái.
Giả chết
Nếu đã bị gấu tấn công, hãy dùng tay bảo vệ đầu, co người lại theo tư thế bào thai, giả vờ rằng bạn đã chết. Hầu hết các loài gấu đều không tấn công con mồi để ăn thịt (trừ cá), nếu đã đánh bại con mồi nó sẽ sớm bỏ đi. Trong trường hợp này, bạn có thể may mắn chỉ bị thương nhẹ.
Theo hướng dẫn của Dịch vụ Vườn quốc gia Mỹ, hãy vứt ba lô của mình rồi nằm sấp, bọc tay ra phía sau cổ và dang rộng hai chân để hạn chế khả năng bị gấu lật lên. Giữ nguyên vị trí cho đến khi con vật đi khỏi khu vực xung quanh.
Sử dụng bình xịt tiêu chống gấu
Trong lần tiếp theo, đừng đi dạo trong rừng mà không có bình xịt tiêu dành cho gấu. Hãy chắc chắn bạn biết dùng nó một cách đúng đắn.
Hoặc đánh trực diện vào mũi gấu. Một số chuyên gia tin rằng cú đánh bất ngờ cũng sẽ có hiệu quả khiến gấu cảnh giác đánh giá lại đối thủ. Nếu không phải là một con gấu đầu đàn hung mãnh, nó sẽ bỏ đi.
Cầu nguyên sự may mắn
Nếu các biện pháp trên đều không hiệu quả thì đây là lúc thích hợp nhất để cầu nguyện với Chúa.
Tóm tắt các biện pháp ứng phó khi gặp gấu
Bạn có biết:
- Khả năng bị gấu tấn công là rất thấp. Bạn có nhiều khả năng bị sét đánh hơn là bị tấn công bởi gấu.
- Nếu gặp gấu, hãy bình tĩnh và giữ khảng cách an toàn trên 100m.
- Gấu đen khá hiền và nhút nhát, gấu nâu (xám) to lớn và hung dữ hơn nhiều.
- Gấu là loài ăn tạp nên bạn có thể bắt gặp nó lục lọi thùng rác nhà bạn hoặc nơi để thức ăn tại khu cắm trại. Hãy treo thức ăn lên cao và để cách xa khu lều ngủ.
- Nếu gặp gấu đen tấn công: bạn có thể đuổi nó bằng cách đe dọa, gây ra âm thanh lớn và tấn công vào phần mặt bằng gậy và ném đồ vật.
- Nếu bị gấu xám tấn công: Hãy nằm giả chết
- Hãy luôn trang bị theo bình xịt gấu (xịt tiêu) tại khu vực có gấu.
- Tuyệt đối không bỏ chạy khi gặp gấu. Nó có thể coi bạn là con mồi và đuổi theo.
